ترخیص کالا از گمرک یکی از گامهای حیاتی در زنجیره تأمین و تجارت بینالمللی است که تأثیر مستقیمی بر جریان کالاها، صنعت حمل و نقل، و اقتصاد یک کشور دارد. بندرعباس به عنوان یکی از مهمترین بنادر جنوب ایران با تاریخچهای طولانی در تجارت بینالمللی، نقش بسزایی در ترخیص کالاها دارد. این بندر با داشتن موقعیت جغرافیایی استراتژیک و امکانات گمرکی مناسب، محلی کلیدی برای ورود و خروج کالاها به و از کشور است.
این بندر با وسعتی حدود 4800 هکتار، پذیرای بیش از 80 میلیون کالا را در سال است. اما موضوع مهمی که ترخیص کالا از گمرک بندرعباس را اهمیت دو چندانی می بخشد وجود دو گمرک مهم و فعال یعنی گمرک رجایی و گمرک باهنر است. این دو گمرک فاصله زیادی از یکدیگر ندارند و هر دو از مبادی های اصلی واردات و صادرات کالا در جنوب ایران و حتی کل کشور به شمار می روند.
در این مقاله، ما به بررسی فرآیند ترخیص کالا از گمرک های بندرعباس میپردازیم و عناوین مهمی چون ساختار گمرکی، مراحل ترخیص، نقش تکنولوژی در بهبود فرآیند، و چالشهای این فرآیند را مورد بررسی قرار میدهیم. همچنین، تأثیرات اقتصادی و تجاری این فرآیند بر بندرعباس و منطقه را به صورت دقیقتر بررسی خواهیم کرد.
علت اهمیت گمرک شهیدرجائی بندرعباس
اگر به موقعیت ویژه ی جغرافیایی بندرعباس توجه کنید، شما هم متوجه می شوید که این بندر می تواند در زمینه نقل و انتقالات بین المللی کالاها بسیار مناسب باشد. در واقع شاید بهتر باشد بگوییم که بندرعباس از گذشته تاکنون از جمله بنادر تجاری مهم در کشور شناخته می شود؛ به طوری که امروزه نیز اغلب تجارت های بین المللی به وسیله گمرک های بزرگ این بندر به انجام می رسند و علاوه بر تجار داخلی، کشتی های خارجی نیز تمایل دارند که بارگیری محموله های خود را در این بندر به انجام رسانند. در نتیجه می توان گفت آشنایی با مراحل ترخیص کالا از گمرک بندرعباس از جمله موضوعاتی است که هر تاجری باید پیش از شروع فعالیت های تجاری خود بدان آگاه باشد.
در واقع موقعیت جغرافیایی مناسب و امکانات ویژه این بندر در زمینه ترخیص کالا موجب شده تا تجار و بازرگانان داخلی از گمرک های این بندر به منظور ترخیص کالاهای خریداری شده خود استفاده نمایند. همچنین وجود دو گمرک بزرگ و فعال شهید رجایی و باهنر از دیگر دلایلی هستند که موجب شده اند تجار و بازرگانان داخلی بندرعباس را به عنوان یک بندر تجاری مهم در زمینه واردات کالاهای خود انتخاب نمایند.
ترخیص کالا از گمرکهای بندرعباس چگونه است؟
ترخیص کالا از گمرک های بندرعباس به عنوان یکی از مهمترین پایگاههای تجارت بینالملل در جنوب کشور طی مراحل مختلفی انجام میشود. کلیه فعالیتهای گمرکی شامل صادرات و واردات کالا، ترانزیت، ارزیابی کالا، بازرسی و ترخیص در این بندر تجاری پس از تحویل مدارک لازم مطابق قانون به انجام میرسد. ترخیص کالا از گمرکهای بندرعباس طبق مراحل زیر انجام میشود:
1. ورود کالا به گمرک
2. وارد کردن اطلاعات از طریق سیستم EPL
3. انجام پرینت اظهارنامه
4. دریافت کوتاژ (شماره بار) و تعیین مسیر
5. بررسی مدارک و مجوزهای لازم توسط کارشناس
6. مراجعه به صندوق (پرداخت هزینههای گمرکی)
7. مراجعه به انبارداری و ترخیص کالا از گمرک
8. صدور گواهی ترخیص کالا و خروج از انبار
با توجه به نوع کالا و مقصد آن ممکن است مراحل بیشتری به روند ترخیص کالا از گمرک های بندرعباس اضافه شود. مراحل ذکر شده متداولترین مراحلی است که بازرگانان برای ترخیص کالای خود در این بندر باید انجام دهند.
هزینه ترخیص کالا از گمرک بندر عباس
گمرک شهر بندر عباس یکی از اصلیترین مراکز ورود و صادرات کشور ایران بهحساب میآید. ازاینرو، هزینه ترخیص کالا از این گمرک نقش حیاتی در اقتصاد کشور دارد. نکته مهمی که باید در نظر بگیرید این است که محاسبه کلی هزینهها به شما کمک میکند تا به یک برآورد نهایی برسید و آمادگیهای لازم را به لحاظ مالی داشته باشید. در ادامه، شما را در محاسبه هزینههای ترخیص کار گمرک بندر عباس راهنمایی خواهیم کرد.
· هزینه انبارداری: پس از ورود کالا به گمرک بندر عباس، این کالاها باید در انبارهای گمرک نگهداری شوند تا مراحل ترخیص آنها تکمیل شود. هزینه انبارداری شامل مواردی مانند اجاره انبار، بیمه، نگهداری و حفظ کالا و هزینههای مرتبط با امنیت کالا است
· هزینه گمرکی : در این بخش، هزینههایی برای ورود و صادرات کالا، عوارض و مالیاتهای دولتی در نظر گرفته میشود. این هزینهها بسته به نوع و مقدار کالاها متفاوت است و باید در هنگام ترخیص کالا محاسبه شوند.
· هزینه حملونقل: بعد از ترخیص کالاها، آنها باید به مقصد خود منتقل شوند. هزینه حمل با کامیون، قطار، هواپیما یا کشتی، بسته به مسافت و نوع حملونقل متفاوت است.
· هزینه سرویسهای ترخیص: در این بخش، نرخ ترخیص، هزینههای مربوط به ترجمه مستندات و هزینههای مربوط به مشاوره ترخیص کالا محاسبه میشود.
· هزینه بیمه: بیمه حملونقل کالا و بیمه مربوط به خطراتی مانند سرقت، حریق و خسارت ناشی از حملونقل یا بلایای طبیعی را شامل میشود.
· هزینه ترخیص کار: در بندر عباس بسته به نوع و مقدار کالاها و شرایط مختلف متغیر است و میتواند بر روی هزینه نهایی ترخیص کالا تأثیر بگذارد؛ بنابراین، در برنامهریزی اقتصادی و تجاری، لازم است که هزینههای مذکور را در نظر گرفته و بهینهسازی کنید تا هزینه ترخیص کار بندر عباس را به حداقل برسانید.
بهطورکلی، میتوانید با توجه به فرمول ارزشگذاری گمرکی، هزینه تقریبی ترخیص کالای خود را محاسبه کنید. ارزش CIF که مخفف سه کلمه Cost, Insurance, Freight است، به شما کمک میکند تا بهای تمامشده ترخیص کالای خود از گمرک رجایی شهر را حساب کنید.
کالاهای ترخیصی از گمرک های بندرعباس
از جمله کالا های ترخیص شده از گمرکهای بندرعباس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• مواد معندنی و مشتقات نفتی
• لوازم و تجهیزات پزشکی
• مواد پروشیمی
• کالاهای فلزی
• محصولات کشاورزی
• ماشین آلات ویژه ی راه سازی
• لاستیک
• فرش ماشینی
• لوازم خانگی بزرگ
• خودرو ها
• و…
در نتیجه
میتوانیم بگوییم که فرآیند ترخیص کالا از گمرک های بندرعباس، نقش بسیار حیاتی در پیشبرد تجارت بینالمللی و تحقق اهداف اقتصادی کشور دارد. بندرعباس با داشتن تاریخچهی حرکتهای تجاری با اهمیت، ساختار گمرکی مدرن و تکنولوژی پیشرفته، به عنوان دروازهای برای ورود و خروج کالاها به و از کشور، نقش محوری در تسهیل ترخیص کالاها ایفا میکند.
با بهرهگیری از فناوری، اتوماسیون فرآیندها و ارتقاء سطح خدمات گمرکی، بندرعباس توانسته است به یک هاب تجاری حیاتی در منطقه تبدیل شود. همچنین، نظارت دقیق و کارا بر ترخیص کالاها باعث افزایش اعتماد تاجران و کسبوکارها به این بندر شده و جذب سرمایه و سرمایهگذاری را تسهیل مینماید.
همچنین، توسعه و بهبود مدیریت گمرکی و هماهنگی با استانداردهای بینالمللی، به عنوان یکی از چالشهای پیشرو، باعث ایجاد فرآیندی شفاف و قابل اعتماد برای ترخیص کالاها شده و امکان ارتقاء هماهنگی بین مختلف نهادها و بخشهای مرتبط را فراهم کرده است.
در نهایت، ایفا نقش مؤثر بندرعباس در ترخیص کالاها نه تنها به افزایش تسهیلات تجاری کمک میکند بلکه از توانمندیها و پتانسیلهای این بندر بهرهمند شده و به تحقق اهداف اقتصادی و تجاری کشور کمک بسزایی مینماید.
در حوزه تجارت بینالمللی، دو واژه کلیدی که به وضوح بر جریان انجام معاملات و تعاملات تجاری تأثیر میگذارند، "پروفرما" و "اینویس" (Invoice) هستند. این دو مفهوم اساسی نقشهای مختلفی در فرآیندهای تجارتی ایفا میکنند و درک دقیق از تفاوتها و کاربردهای هرکدام از آنها برای تاجران و شرکتهای تجاری بسیار حائز اهمیت است.
در این مقاله، ما به بررسی تفاوتها و اهمیت پروفرما و اینویس در معاملات بازرگانی میپردازیم. پروفرما به عنوان یک ابزار پیشفاکتوری و اینویس به عنوان سند حقوقی انتقال مالکیت، هرکدام نقش خاص خود را ایفا میکنند. ما ابتدا به تعریف هر یک از این دو مفهوم میپردازیم و سپس به تفاوتها و نقش هرکدام در روند معاملات بازرگانی میپردازیم.
گاهی افراد در مورد اینکه پروفرما چیست و پروفرما اینویس چیست گیج می شوند درصورتیکه PRO FORMA به معنای سند موقت است و هیچ فرقی با پروفرما اینویس ندارد.
پروفرما یا پیش فاکتور (Proforma Invoice) چیست؟ سند توافق بین خریدار و فروشنده
پروفرما یا پیش فاکتور همانطور که از نام آن میتوان متوجه شد، یک صورتحساب اولیه یا فاکتور تخمینی است که به درخواست مشتری (خریدار) و از طرف فروشنده صادر میشود. این مدرک در حملونقل بینالمللی بهعنوان یکی از اسناد تجاری مهم برای انجام مراحل ارسال کالا به کشورهای دیگر بهکار میرود. اگر بخواهیم بهطور دقیقتر بگوییم که پروفرما چیست، پروفرما (Proforma Invoice) یک سند تجاری موقت است که در آن اطلاعات کالاهای خریداری شده همچون تعداد، وزن، قیمت هر واحد کالا، قیمت مجموع محموله، تاریخ ارسال بار توسط شرکت حمل و نقل هوایی یا سایر روشهای حملونقل و باقی جزئیات مربوط به معامله به درخواست مشتری در آن درج میشود.
اینویس چیست؟
اینویس (invoice) یکی از اسناد مهم و متعارف در تشریفات گمرکی است، که در مقابل ارائه کالا و خدمات توسط فروشنده یا صادرکننده ارائه میشود. فروشنده کالا وظیفه صادر کردن این سند را داشته و به نام خریدار صادر میشود.
فروشنده پس از تنظیم این سند، باید آن را به امضا و تایید شخص مسئول این امر در شرکت خود برساند. پس از تایید، سند برای گمرک ارسال خواهد شد. از سوی دیگر خریدار کالا نیز، باید این سند را در هنگام ترخیص کالا از گمرک کشور مقصد، برای بررسی و تایید ارائه دهد.
کاربرد پروفرما اینویس یا پیش فاکتور
پیش فاکتور زمانی صادر می شود که فروشنده در مورد مقدمات فروش با خریدار صحبت کرده است اما نمی تواند برای ارسال فاکتور رسمی اقدام کند زیرا جزئیات نهایی معامله هنوز توسط خریدار تأیید نشده است. پیش فاکتور صادر می شود تا خریدار بداند دقیقا چه انتظاری از فروشنده داشته باشد. پروفرما اینویس در موارد زیر به کار می رود:
· برای اینکه خریدار بداند از تامین کننده چه انتظاری دارد و دعوت به مذاکره شود.
· برای نشان دادن تمایل تامین کننده به ارائه کالاها و خدمات با قیمت مورد بحث، در تاریخ موعود.
· برای ساده کردن فرآیند اطلاع کلامی به اطلاع کتبی.
· به عنوان یک پیشنهاد برای پروتکل های تایید خرید داخلی یا شرکت در مزایده.
· برای صرفه جویی در زمان و هزینه های پردازش.
تفاوت پروفرما و اینویس؛ پروفرما اینویس چیست؟
برای بیان تفاوت پروفرما و پروفرما اینویس باید بگوییم که، پروفرما اینویس صرفا یک فاکتور تخمینی بوده که صادرکننده به عنوان شبه فاکتور تجاری ارائه می کند. یک تجارت بین المللی غالبا با دریافت یک نامه از خریدار آغاز می شود. در این نامه شخص خریدار به یک یا چند محصول شما ابراز علاقه می کند، شرایط خودشان را ذکر می کند و درخواست یک پیشنهاد به صورت رسمی یا غیررسمی می دهد. خریدار مورد نظر ممکن است پیشنهاد قیمت شما را در قالب یک پروفرما اینویس از شما بخواهد. این کار دلایل مختلفی می تواند داشته باشد، از جمله تنظیم اعتبار اسنادی برای پرداخت کالا باشد. علاوه بر این در برخی کشورها به دلیل کنترل شدید نرخ ارز، برای دریافت مجوز واردات ممکن است نیاز به نحوه تنظیم پروفرما اینویس باشد تا روند خرید انجام شود.
هر پروفرما اینویس فقط در یک دوره زمانی خاص اعتبار دارد. به این نکته توجه داشته باشید که اغلب به دلیل هزینه های محصول، حمل و نقل و.. باید زمان مناسبی را برای پاسخگویی به خریدار در نظر بگیرید تا اعتبار پروفرما اینویس شما منقضی نشود.
نمونه پروفرما اینویس
برخلاف فاکتورهای دیگر که یکسری فیلدهای از پیش تعریف شده دارند، در پروفرما اینویس هر چیزی می تواند نوشته شود.
نمونه پروفرما اینویس یا پیش فاکتور شامل موارد زیر است:
1. عنوان سند”پیش فاکتور”
2. تاریخ صدور فاکتور و تاریخ انقضای آن
3. نام و ادرس فروشنده و شرکت
4. نام و ادرس خریدار و آدرس حمل و نقل
5. شرح محصول یا خدماتی که قرار است ارائه شود
6. قیمت اقلام
7. وزن و ابعاد محصولات
8. تخفیف در صورت وجود
9. روش حمل و نقل
10. تاریخ حمل بصورت تخمینی
11. مبلغ کل پرداخت با احتساب مالیات
کلام آخر
در این مقاله، تفاوتها و نقشهای جداگانه پروفرما و اینویس در معاملات بازرگانی مورد بررسی قرار گرفت. پروفرما به عنوان یک ابزار پیشفاکتوری که در ابتدای فرآیند تجارت قرار میگیرد، برای اطلاعاتی مانند جزئیات کالا، قیمت و شرایط تجاری بهکار میرود. در مقابل، اینویس به عنوان یک سند حقوقی که مالکیت کالا را انتقال میدهد، در نهایت فرآیند معامله به کار میرود.
نتایج حاصل از بررسی نشان میدهد که هر یک از این سندها نقش منحصربهفردی در فرآیند بازرگانی دارند. پروفرما، بخشی از مذاکرات و شرایط تجاری را شکل میدهد و اطلاعات ابتدایی را فراهم میکند. اینویس، بهعنوان یک سند حقوقی قانونی، تضمینکننده انتقال مالکیت و انجام وظایف گمرکی است.
تفاوتهای اصلی میان پروفرما و اینویس در زمینههایی چون زمان مورد استفاده، حقوق و تعهدات، ابعاد حقوقی، و اهمیت در فرآیند معاملات آشکار شده است. در نتیجه، درک صحیح این دو سند اساسی برای تاجران و شرکتهای تجاری در تسهیل معاملات و جلب اعتماد مشتریان حیاتی است. همچنین، توجه به تفاوتها و استفاده صحیح از هرکدام از این سندها، از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند به تجارت بینالمللی و رونق بازارهای جهانی کمک بسزایی نماید.